अन्न आणि पोषण सुरक्षा : अन्नधान्य पिके ( पूर्वीचे NFSM )

अन्न आणि पोषण सुरक्षा : अन्नधान्य पिके  ( पूर्वीचे NFSM )

( भात, गहू, कडधान्य, भरडधान्य (मका), पौष्टिक तृणधान्य व TRFA कडधान्य )

 

 

 

·           समाविष्ट पिके : भात, गहू, कडधान्य, भरडधान्य (मका) व पौष्टिक तृणधान्य (ज्वारी, बाजरी, नागली,                                वरई इ.)

·           योजनेचा उद्देश :

Ø  क्षेत्र विस्तार व उत्पादकतेमध्ये वाढ करून शेतकऱ्यांच्या उत्पादनात शाश्वत वाढ करणे.

Ø  जमिनीची सुपीकता व उत्पादन क्षमता वाढविणे.

Ø  शेतकऱ्यांचा आर्थिक स्तर उंचावणे.

 

·           योजनेची व्याप्ती : 

अ.क्र	योजना	समाविष्ट जिल्हे
		संख्या	जिल्ह्यांची नावे
1	भात	८	नाशिक, पुणे, सातारा, नागपुर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर, गडचिरोली.
2	गहु	३	बीड, सोलापूर, नागपूर
3	कडधान्य	३४	सर्व जिल्हे
४	भरडधान्य (मका)	१४	नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, अहमदनगर, पुणे, सोलापूर, सांगली,  सातारा, छ. संभाजीनगर, जालना, बीड, धाराशिव आणि बुलढाणा
५	पौष्टिक तृणधान्य	३१	ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, अहमदनगर, पुणे, सोलापूर, सातारा, सांगली, कोल्हापूर, छ. संभाजीनगर, जालना, बीड, लातूर, धाराशिव, नांदेड, परभणी, हिंगोली, बुलढाणा, अकोला ,वाशिम, अमरावती, यवतमाळ, वर्धा,  गोंदिया, चंद्रपूर, गडचिरोली
6	भात पड क्षेत्रावर कडधान्य उत्पादन वाढविणे कार्यक्रम (TRFA कडधान्य )	१७	ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, नाशिक, नंदुरबार, अहमदनगर, पुणे, सातारा, सांगली, कोल्हापूर, नागपुर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर, गडचिरोली

 

·         अभियानांतर्गत राबविण्यात येणाऱ्या बाबी   :

1.      सलग पीक प्रात्यक्षिके, पीक पद्धतीवर आधारीत प्रात्यक्षिके, आंतरपिक प्रात्यक्षिके इ. ( महाडीबीटी पोर्टलद्वारे अंमलबजावणी )

2.      प्रमाणित बियाणे वितरण ( महाडीबीटी पोर्टलद्वारे अंमलबजावणी )

3.      प्रमाणित बियाणे उत्पादनास अर्थसहाय्य

4.      एकात्मिक अन्नद्रव्य व कीड व्यवस्थापन

5.      सिंचन साधने सुविधा (महाडीबीटी पोर्टलद्वारे अंमलबजावणी )

6.      पीक पध्दतीवर आधारीत प्रशिक्षण

7.      स्थानिक पुढाकाराच्या बाबी

8.     जिल्हास्तरीय प्रदर्शन इ.

 

·         लाभार्थी पात्रतेचे निकष

Ø  सर्व घटकातील महिलांना एकूण कार्यक्रमाच्या ३० टक्के लाभ देणे आवश्यक.

Ø  अनुसूचित जाती प्रवर्गासाठी एकूण कार्यक्रमच्या १६.६ टक्के लाभ देणे आवश्यक.

Ø  अनुसूचित जमाती प्रवर्गासाठी एकूण कार्यक्रमच्या ८.६ टक्के लाभ देणे आवश्यक.

Ø  शेतकऱ्यांची सोडत पद्धतीने लाभासाठी निवड.

 

·         अन्न आणि पोषण सुरक्षा : अन्नधान्य पिके ( पूर्वीचे राअसुअ ) सन २०२३-२४ सद्यस्थिती

(रु. लाख)

अ. क्र.	योजनेचे नाव	मंजूर कार्यक्रम ( सन २०२२-२३ चे प्रलंबित सह )	उपलब्ध निधी   ( पुनर्जीवित सह )	अंतरिम खर्च  (माहे मार्च, २०२४ अखेर)
1	भात	869.69	६५८.५९	६०६.७९
2	गहू	232.00	१७५.१०	१५२.२७
3	कडधान्य	15745.89	११९२७.९१	१०९२८.८२
4	भरडधान्य (मका)	652.16	४९७.७६	३७३.००
5	पौष्टिक तृणधान्य	14679.28	११२४८.३०	१०५७५.८८
6	TRFA कडधान्य	1551.58	११७२.७६	११०९.३६
एकूण		33730.60	२५६८०.४२	२३७४६.११

 

·         अन्न आणि पोषण सुरक्षा : अन्नधान्य पिके (पूर्वीचे राअसुअ) सन २०२४-२५ करिता मंजूर कृती आराखडा

          (रु. लाख)

अ.क्र.	योजना	सन २०२३-२४ मधील प्रलंबित दायित्व			सन २०२4-२5 साठीचा कार्यक्रम			SLSC ने मंजूर केलेला एकूण कार्यक्रम
		केंद्र	राज्य	एकूण	केंद्र	राज्य	एकूण	केंद्र	राज्य	एकूण
१	भात	80.203	53.469	133.672	462.000	308.000	770.000	542.203	361.469	903.672
२	गहू	30.456	20.304	50.760	130.500	87.000	217.500	160.956	107.304	268.260
३	कडधान्य	774.162	516.107	1290.269	8501.940	5667.960	14169.900	9276.102	6184.067	15460.169
४	भरडधान्य (मका)	1.736	1.158	2.894	603.240	402.160	1005.400	604.976	403.318	1008.294
५	पौष्टिक तृणधान्य	917.272	611.514	1528.786	7357.800	4905.200	12263.000	8275.072	5516.714	13791.786
6	TRFA कडधान्य	163.847	109.232	273.079	629.400	419.600	1049.000	793.247	528.832	1322.079
एकूण एकंदर		1967.676	1311.784	3279.460	17684.880	11789.920	29474.800	19652.556	13101.704	32754.260